Mô tả
Giới thiệu tác phẩm Biển
Đây là một cuốn sách lạ. Thoạt không dễ đọc, thậm chí có khi cầm lên đọc qua năm bảy trang đã có thể muốn bỏ xuống, nếu không tò mò vì sự kích thích của đề tài lâu nay hầu như chưa hề được nói đến: cuộc sống long đong, gian nan, đầy thử thách, hiểm nguy của những người lao động đi làm thuê trên những chiếc tàu viễn dương. Vậy mà, vượt qua chút cảm giác ngờ ngợ lúc đầu, bỗng dần dần thấy bị cuốn hút, đến không dứt ra được, và cuối cùng toàn bộ ban giám khảo nhận ra rằng mình đang đứng trước một cuốn tiểu thuyết, một cuốn tiểu thuyết được viết một cách rất độc đáo, của một người viết từng trải và đầy bản lĩnh.
Chỉ vài trăm trang sách, nhốt trong một không gian chật hẹp, đôi khi đến gần như nghẹt thở là một con tàu nhỏ, lại là tàu chở dầu tức phải chịu rất nhiều hạn chế về sinh hoạt, lênh đênh cô độc trên các đại dương mênh mông, chỉ mấy chục con người thôi, vậy mà là cả một thế giới, một nhân quần, cũng ngổn ngang tất cả các nỗi đời, các éo le và bi kịch lớn nhỏ (cả hài kịch nữa), hầu như không hề thiếu bất cứ một tính cách nào, một kiểu diện mạo người nào, rộng lượng và nhỏ nhen, thương yêu và căm ghét, âm mưu và thù hận, ngây thơ và thâm hiểm, cao thượng và bần tiện, thơ mộng và thô lỗ, trung thực và lừa bịp, mơ ước và khát khao, dục vọng và tuyệt vọng…, tất cả đều đạt đến đỉnh điểm chính vì quá chật chội mà cô đọng tới cực độ. Quả tác giả đã rất khéo tự nhốt mình trong cái khoảng không gian cực kỳ hẹp kín và khắc nghiệt này để cho tất cả các nhân vật của anh buộc phải tự bộc lộ hết, từng người, và do vậy mà cũng là một bức tranh rậm rạp và khá đậm nét về nhân quần. Hơn thế nữa, là cái nhân quần rất hôm nay, rất thời sự, của thời con người dù bất cứ ở đâu, bằng cách này hay cách khác, đều buộc phải đi ra thế giới, đối mặt với những thách thức của cái thế giới và thời đại vừa mới mẻ, nhiều hứa hẹn, lại nhiều hiểm họa và nguy cơ này. Thường vẫn vậy, những người biết ít lại hay hấp tấp, nói vội, nói nhiều mà kỳ thực rồi chẳng có mấy thông tin, loay hoay mãi cũng chỉ đi lại mấy chuyện vặt. Người biết nhiều thì chỉ thường cứ như lặng lẽ mỉm cười, thỉnh thoảng mới lộ ra đôi chi tiết, mà cái nào cũng đắt, đầy ấn tượng, và hóm hỉnh nữa, cái hóm hỉnh của người quá biết về sự đời, ta nghe rồi còn thèm thuồng muốn nghe nhiều, nghe nữa, nghe mãi. Ta gặp ở đây một tác giả, một người bạn quý như vậy.
Nhận ra tất cả điều đó rồi, ta càng hiểu và cảm phục bản lĩnh của người viết. Một lối viết rất trầm tĩnh, không hề to tiếng, nhẹ nhàng, đến như rủ rỉ, có cả nụ cười mỉa mai mà nhân hậu, cứ như thong thả kể chuyện chơi, hết chuyện này tới chuyện khác, không cần thắt không cần mở, không cần cái thường được gọi là cao trào, hầu như cũng chẳng cần quan tâm mấy đến một đường dây xâu chuỗi kết nối toàn tác phẩm. Tôi nghĩ đó là một cách viết cao tay: bởi cuộc sống thật vốn là vậy đó, thế giới được kết chặt với một bề ngoài trông chừng rất rời rạc, cuộc sống là tất yếu một cách trông chừng như rất ngẫu nhiên. Một người từng trải lắm mới bình tĩnh hiểu được điều đó, và nói với chúng ta thật nhẹ nhàng, ôn tồn, thủ thỉ, như tâm sự về những sự đời vừa oái ăm vừa buồn cười, vừa đau đớn, nhiều khi đến dữ dội, vừa rất thường ngày, tầm thường, cứ như là tự nhiên vậy, cái tự nhiên bao giờ cũng giấu đi sự uyên thâm sâu kín của mình.
Vậy nên đọc kỹ, cuốn sách nhỏ này hóa ra không nhỏ chút nào. Nó dùng một mảnh nhỏ, thậm chí một mảnh nhỏ bị rứt ra khỏi thế giới bốn bề, để nói về chính cái thế giới ngổn ngang đó. Còn điều này nữa: để nói về cả chính đất nước chúng ta, những vấn đề của con người chúng ta, xã hội chúng ta, cái được cái không, cái hay cái dở, cái đáng hy vọng và cái đáng vô cùng âu lo của đất nước này, hôm qua, hôm nay, ngày mai. Như là một kiểu đi ra xa, đi ra cái lạ đối chiếu mình với cái lạ ấy, để lại nhìn về gần, về chính mình, tự hiểu về mình hơn, trong cái thế giới vừa cũ vừa mới, vừa yên tĩnh vừa đầy biến động khôn lường này. Cuốn sách vì vậy mà rất khiêm nhường lại có thể chứa một chiều sâu suy tưởng không ngờ nếu ta biết bình tĩnh lắng nghe…
Đọc rồi vì vậy mà bỗng muốn được gặp người viết quá, để ít ra nói một lời cám ơn. Cám ơn bạn rất nhiều, người bạn viết chưa từng được giáp mặt. Biển là tên tác phẩm. Cũng có nghĩa là một biển nhân quần, ít ra một góc nhìn trông vậy mà thật sắc sảo về cõi nhân quần hôm nay chăng?
