Kiệt tác“Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1945 và chỉ sau một năm, cuốn tiểu thuyết này đã được tái bản bốn lần với tổng số bán ra hơn 70.000 bản. Cho đến nay, tác phẩm đã được dịch sang 40 thứ tiếng và được phát hành rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới. Sự thành công của tác phẩm kinh điểnnày đã giúp tác giả Mika Toimi Waltari trở thành một trong những nhà văn Phần Lan nổi tiếng nhất thế kỷ 20.
“Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” gồm 15 sách kể về cuộc đời danh y Sinuhe vào thời Ai Cập cổ đại, những năm 1390-1335 trước Công lịch. Những bạn đọc đã rất yêu thích bản phóng tác “Dấu chân trên cát” của Nguyên Phong sẽ cảm thấy vô cùng thú vị khi có cơ hội đọc bản nguyên tác này. Là một tác phẩm văn học kinh điển, niềm tự hào của người Phần Lan, “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” tái hiện sống động một giai đoạn lịch sử đáng nhớ của Ai Cập cổ đại, thông qua cuộc đời đầy sóng gió của nhân vật Sinuhe, để lại những điều chiêm nghiệm sâu sắc.
Trong những năm tháng bị lưu đày nơi xứ người, nhân vật Sinuhe đã viết lại quyển sách này cho bản thân như một cách để nhìn lại, gột rửa lỗi lầm của quá khứ. Mở đầu Sách thứ nhất trong 15 sách của “Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu” là hình ảnh chiếc thuyền sậy, cũng là điểm khởi đầu cho hành trình cuộc đời của Sinuhe. Sinuhe là một đứa trẻ mồ côi, được một lương y nghèo, không có con là Senmut và vợ là Kipa tìm thấy trong một chiếc thuyền sậy được thả trôi trên sông Nile.
Lớn lên trong tình thương yêu của cha mẹ nuôi, Sinuhe trải qua những ngày tuổi thơ ở Thebes thật hạnh phúc. Đến tuổi chọn nghề, cha nuôi đã nhờ người bạn cũ của mình là Ptahor, một danh y hoàng gia, đưa Sinuhe vào học trong Nhà Sống, trường học trong đền thờ thần Amon.
Vốn thông minh và có nền tảng giáo dục gia đình tử tế, Sinuhe được xem là một y sinh có triển vọng. Con đường công danh của Sinuhe lẽ ra đã dễ dàng, nhưng vì chìm đắm trong sắc đẹp của Nefernefernefer, một người phụ nữ vô cùng hiểm độc, Sinuhe mất hết của cải, khiến cha mẹ nuôi qua đời trong tình cảnh khốn cùng. Sau những tổn thương trong tình yêu và nỗi đau mất người thân, số phận tiếp tục đưa đẩy Sinuhe đến những vùng đất xa xôi khiến anh bị cuốn vào vòng xoáy của tham vọng và cạm bẫy do sự tranh giành quyền lực. Suốt hành trình đó Sinuhe đã phải trải qua những năm tháng vinh quang nhưng cũng thật chua xót.
Sau ba năm phiêu bạt, Sinuhe cuối cùng cũng trở về mảnh đất tuổi thơ - Thebes. Bỏ lại quá khứ lỗi lầm và sự phức tạp của các cuộc đấu đá tranh giành quyền lực trong nội bộ Ai Cập, Sinuhe quyết định bắt đầu lại cuộc sống ở khu phố nghèo Thebes trong ngôi nhà cũ của thợ đúc đồng. Anh chữa trị cho bệnh nhân nghèo như cha nuôi anh từng làm.
Nhưng yên bình không bao lâu, cuộc sống của Sinuhe vẫn còn đầy rẫy những thách thức đón chờ ở phía trước khi anh gặp lại người bạn cũ Horemheb và trở thành ngự y tin cậy của Pharaon Ekhnaton, câu chuyện này sẽ tiếp diễn trong tập 2 của quyển sách “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu”.
Đặt toàn bộ câu chuyện dưới bối cảnh Ai Cập cổ đại, “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” cung cấp nhiều kiến thức về các vị thần, tín ngưỡng tôn giáo, chính trị và văn hóa của một trong những nền văn minh vĩ đại nhất của loài người. Từ đây, tác giả cũng vẽ ra một bức tranh lớn về các vùng đất xinh đẹp mà ít ai biết đến như xứ Hatti rực rỡ, thành cổ Babylon, hòn đảo xinh đẹp Crete, Thebes náo nhiệt và nhiều xứ sở đặc biệt khác cũng được hé lộ trong tác phẩm này.
Bằng văn phong giản dị, cách xây dựng cốt truyện và tính cách nhân vật độc đáo, dù là tiểu thuyết lịch sử, song “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” không mang đến cảm giác nhàm chán mà lại lôi cuốn một cách kỳ lạ. Nhiều triết lý nhân sinh và quan niệm sâu sắc về thời đại và con người được lồng ghép một cách khéo léo trong tác phẩm vẫn có ý nghĩa thời sự trong xã hội ngày hôm nay. Và đây cũng là lý do dù ra đời đã lâu nhưng “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” vẫn là một trong số các tác phẩm kinh điển bán chạy nhất.
Trong Tập 1, Sinuhe đau đớn vì bị lừa dối tình yêu, mất đi của cải và gia đình khiến anh phiêu bạt ở nhiều vùng đất xa lạ. Nối tiếp câu chuyện này ở phần hai, cuộc đời của danh y tài hoa này còn khốn khổ hơn khi một lần nữa chứng kiến sự ra đi của tất cả người thân yêu bên cạnh và bị chính người bạn của mình, Pharaon đang tại vị, lưu đày nơi xứ người.
“Tôi đã bị đày khỏi Thebes vào năm trị vì thứ sáu của Pharaon Horemheb, và nếu rời khỏi vùng đất được phép ở và quay trở lại Thebes, tôi sẽ bị đập chết như một con chó, hay sẽ bị bẹp dí như con ngóe giữa các tảng đá. Đó là lệnh của Hoàng đế, Pharaon, người từng là bạn của tôi.”, Sinuhe đau đớn kể lại.
Trước khi dẫn đến kết cục đau khổ này, Sinuhe đã gặp lại Horemheb - người được mệnh danh là con trai diều hâu. Nhờ tài chữa bệnh của mình và sự giúp đỡ của Horemheb, Sinuhe được bổ dụng làm danh y khoan sọ hoàng gia và ngự y tin cậy của Pharaoh Ekhnaton (Amenhotep IV). Trong thời gian đó, Sinuhe là người được Pharaon tin cậy, trao đổi về những trăn trở, những đường hướng cải cách tôn giáo và trật tự xã hội của vị quốc vương này.
Chiến tranh nổ ra, cuộc chiến giữa thần Aton và Amon ngày càng gay gắt. Dưới sự ép buộc của Horemheb, Sinuhe đã hạ độc giết Ekhnaton. Quốc vương băng hà, Horemheb trở thành người cai trị thực sự của Ai Cập và chấm dứt chiến tranh. Trong lúc đó, Sinuhe không còn muốn dùng tài năng của mình chữa bệnh cho mọi người, bởi thấy đôi tay mình là đôi tay tội lỗi, chỉ gieo rắc cái chết.
Anh đến gặp người nghèo và những người quyền quý nói về cái ác và cái thiện, về công lý và bất công. Anh nói với họ về những điều bất công trong xã hội Ai Cập, nói lên những sự tàn bạo của chiến tranh: “Trái tim con người là thước đo duy nhất giữa người với người. Không thể đo con người bằng màu da hoặc ngôn ngữ của họ, cũng không thể đo con người theo quần áo hoặc đồ trang sức, và không thể đo con người theo sự giàu có hay nghèo khó của họ mà chỉ bằng trái tim. Vì vậy, người lương thiện tốt hơn kẻ ác độc, công lý tốt hơn bạo lực.”
Kết thúc chiến tranh, anh về lại Thebes và cầu xin Horemheb khôi phục lại thần Aton. Nhưng không nhận được sự đồng ý. Nắm trong tay quyền lực nhưng không có tình yêu đích thực từ Công chúa Baketamon, Horemheb càng trở nên đa nghi hơn. Cuối cùng hắn sai quân lính trục xuất Sinuhe ra khỏi Ai Cập và lưu đày ông nơi xứ lạ vĩnh viễn.
Thất vọng trước số phận, Sinuhe viết 15 chương sách kể lại những trải nghiệm và những sự kiện lịch sử mà mình chứng kiến, với đủ tất cả các gia vị của cuộc đời từ hạnh phúc, vinh quang đến khốn khổ, cô đơn.
“Tôi, Sinuhe, viết cuốn sách này và biết rõ rằng những việc tôi đã làm là tồi tệ và những con đường tôi đã đi là sai lầm, nhưng tôi cũng biết rõ rằng sẽ không ai lấy đó để làm gương dù cho họ có bị buộc phải đọc những điều này. Vì vậy tôi viết cuốn sách này chỉ để cho mình tôi. Hãy để những người khác gột rửa tội lỗi của họ bằng nước thánh của thần Amon, còn tôi, Sinuhe, gột rửa mình bằng việc viết lại những việc làm của chính tôi. Hãy để những người khác cân đo sự giả dối của họ bằng cán cân của thần Osiris, còn tôi, Sinuhe, cân đo lòng mình bằng cây bút sậy.”
Khép lại những trang sách, bên cạnh những cảm xúc, suy tư lắng đọng về tình yêu, tình bạn, tình người, mỗi người đọc chiêm nghiệm ra những quan điểm nhân sinh cho riêng mình. Chúng ta cũng sẽ nhận ra rằng bản chất con người vẫn luôn không-hoàn-hảo dù ở bất kỳ thời đại nào. Là tiểu thuyết lịch sử có tính chính xác cao, “Người Ai Cập - Quyền lực và tình yêu” qua ngôn ngữ sống động của Mika Waltari giúp độc giả trải nghiệm những phong tục, tập quán, văn hóa, tín ngưỡng tôn giác, kỹ thuật y tế, chính trị và xã hội của Ai Cập cổ đại và các vùng lân cận.
Qua lời kể hấp dẫn, văn phong tả thực với những mô tả nhân vật hài hước nhưng đầy tinh tế và thâm thúy, tác giả Mika Waltari đã khiến cho tác phẩm trở thành một nguồn tư liệu lịch sử quý giá và đồng thời chứa đựng những quan điểm nhân sinh sâu sắc đúng với mọi thời đại.
